Littekenmassage na een knip of scheur
In de vorige blog las je meer over de knip en scheur die je in je bekkenbodem hebt opgelopen tijdens de bevalling en mogelijke klachten die hierbij passen. In deze blog neem ik je mee in hoe je het natuurlijke herstelproces van je wond zo goed en verstandig mogelijk kunt ondersteunen (met littekenmassage) zodat je niet onnodig met klachten rond blijft lopen!
De eerste dagen
Je wond is gezwollen en de hechtingen kunnen trekkerig voelen en/of pijn doen. Je kraamverzorgende controleert dit dagelijks voor je. De hechtingen vallen er meestal na 7-10 dagen uit. Ervaar je irritatie van een hechting? Laat je verloskundige of kraamverzorgende dan even meekijken.
Om zwelling en pijn te verminderen, werkt koelen vaak verlichtend. Een coldpack, gewikkeld in een theedoek, of een bevroren, natgemaakt maandverband in een washandje kunnen uitkomst bieden. En luister goed na al die handige tips die je van je kraamverzorgster krijgt 😃
Let erop dat je tijdens je kraamtijd niet continu verband draagt. Dit kan voor een broeierig gevoel zorgen, vooral als je bloed en vocht verliest. Door af en toe zonder ondergoed te rusten, krijgt je vulva de kans om te 'ademen', wat het genezingsproces ten goede komt.
Herstel van je litteken ondersteunen in de eerste weken na de bevalling
Vanaf dag één kun je al bijdragen aan een sterker litteken door binnen je pijngrens te bewegen. Dit maakt je litteken flexibeler en voorkomt verklevingen. Want je litteken past zich aan aan jouw bewegingen, het wordt sterker en beweeglijker in alle richtingen hoe er aan het litteken ‘getrokken’ wordt. Het littekenweefsel blijft zich 'herschikken' ook wel remodellering genoemd, tot zeker een jaar na je bevalling. Wanneer jij weinig beweegt, zal je litteken ook stugger en strakker blijven.
Adviezen
- Ga lekker ontspannen bewegen binnen je pijngrens. Blijf goed voelen of je niet te veel druk op je bekkenbodem ervaart, houd dit binnen de grenzen.
- Heb je nog veel pijn? Koelen kan helpen.
- Geef je bekkenbodem de eerste weken natuurlijk de rust die het nodig heeft. Dat betekent dat je de eerste weken echt nog regelmatig horizontaal (dus echt plat) gaat liggen.
- Pers niet op het toilet! Blog over goed toiletgedrag en -houding >>>
- Je mag meteen rustig rechtop zitten als dit gaat. Ga dan op een stevige stoel zitten met een dun zacht kussentje er op.
- Ga niet op een ring of een hele zachte stoel zitten de eerste weken! Hier 'zakt' je bekkenbodem te veel in weg, dit geeft te veel rek op je hechtingen.
- Doe bekkenbodemoefeningen, binnen je pijngrens. Dit 'beweegt' je litteken op een goede manier en ondersteunt je herstel!
- Het bewegen van je huid rondom het litteken kan je helpen. Dit houdt de eerste 6 weken wanneer je wond dicht zit en er geen korstjes meer opzitten: uitwendig (rondom) je litteken masseren met bv jojobaolie, kokosolie of een siloconengel speciaal voor litteken. Later masseer je je litteken ook inwendig.
- Vergeet niet voldoende vitamine C op te nemen in je voeding
- Maak een afspraak bij een bekkenfysiotherapeut. Zij kan je litteken goed beoordelen en behandelen.
Massage van je litteken
De wetenschap heeft zich vooral gebogen over of het masseren van het perineum tijdens de zwangerschap een (sub)totaal ruptuur (gedeeltelijk tot helemaal uitscheuren tot en met je inwendige anale kringspier/darmweefsel) kan voorkomen. En ook is er veel onderzoek gedaan naar het ‘masseren’ van het perineum tijdens de bevalling.
Maar er is weinig geschreven over ondersteuning en behandeling van het litteken ná de bevalling.... Maar wat algemeen bekend is van dat het losmaken van het litteken in vele richtingen belangrijk is om verklevingen tegen te gaan.
De voordelen van littekenmassage:
✅ Je lokale pijndrempel verhoogt; je kunt dus meer hebben aan je litteken = minder pijn.
✅ Je vermindert de kans op een verkleefd huidlitteken; het voelt dus minder trekkerig.
✅ Zonder een strak litteken kan je bekkenbodem ook beter 'bewegen', dus dit verbetert letterlijk de functie van jouw bekkenbodem.
✅ Minder hypergevoeligheid van de huid = minder snel een vervelend branderig gevoel houden als je weer strakke kleding aan wilt.
✅ Doordat je minder pijn hebt, verbeter het beweegpatroon van je bekkenbodem waardoor je deze beter kunt trainen.
✅ Je raakt door het masseren weer vertrouwd met je bekkenbodemgebied.
Aan de slag met massage van het litteken
Je houding
Ontspannen onderuitgezakt met kussens achter je rug en hoofd, zorg ervoor dat je buikspieren niet aanspannen. Leg je benen onder een aantal kussens, zodat de spieren aan de binnenkant van je bovenbenen ook ontspannen zijn. En doe het natuurlijk ergens waar je even niet gestoord kunt worden.
Zelf ben ik geen fan om dit onder de douche met 1 been op een verhoging uit te voeren; het staan op 1 been net na de bevalling is niet zo prettig voor je bekken, en deze houding werkt ook niet mee aan een ontspannen bekkenbodem. In een warm bad kan het wel prettig zijn :)
🎬 In zowel Het volledige herstelprogramma als Het Bekkenbodem Herstelprogramma vind je de complete uitgebreide video die je mee kunt doen om je litteken echt goed te leren masseren.
Voorwaardes
Net na de bevalling en ook nog de hele periode dat je borstvoeding geeft, kun je last hebben van vaginale droogheid. Gebruik daarom genoeg natuurlijke olie zoals kokosolie of jojobaolie, sowieso ongeparfumeerd. Of gebruik de speciale siliconengel voor littekens. Je moet altijd ontspannen kunnen blijven, zeker je bekkenbodem. ️Je litteken mag natuurlijk niet gaan bloeden of wondvocht geven.
Littekenmassage eerste 6 weken na de bevalling
Vanaf het moment dat de wond dichtzit en er geen korstjes meer zijn, kun je in de eerste 6 weken je litteken al wat versoepelen. Je probeert te voelen waar je litteken zit en deze wat te ‘masseren’ door het gebied rondom het litteken voorzichtig met je vingers wat te bewegen. Je doet dit nog niet inwendig.
- Met je vingers ga je het litteken aan de buitenkant van je vulva - beginnend bij het randje van je vagina en verder waar je het litteken voelt - beoordelen op beweeglijkheid. Voelt je litteken soepel of trekt het wat?
Een knip zie je meestal als een streepje dat vanuit de vagina naar '4 of 5 uur' loopt. Scheurtjes kunnen overal zitten. - Wrijf met wat olie over je litteken; vanaf het randje van je vagina verder naar beneden. Doe dit een keer of 10.
- Voel ook wat rondom je litteken; voel eens mee helemaal van ‘4 uur’ tot ‘8 uur’.
- Wrijf het litteken zelf in van links naar rechts. Doe dit een keer of 10. Zijn er wat harde en stugge stukjes? Blijf daar dan wat langer hangen.
- Maak cirkeltjes rondom je litteken.
❗️ Je zorgt ervoor dat je dit rustig doet en je mag geen pijn ervaren, de wond is daarvoor nog te kwetsbaar. Je litteken mag niet gaan bloeden of wondvocht geven. Het komt niet aan op hóé je je vingers precies beweegt, áls je het maar beweegt. Het liefst wel in alle richtingen om je litteken in alle richtingen soepel en sterk te krijgen.
Littekenmassage vanaf 6 weken na je bevalling
Na goedkeuring tijdens de nacontrole na 6 weken mag je ook inwendig je litteken wat soepeler gaan maken.
Wanneer je aan je litteken voelt, zul je merken dat deze ook in je vagina een stukje doorloopt. Dit kan als een pijnlijk strengetje voelen, of misschien vind je het wel een wat weeig of naar gevoel.
Sowieso inwendig meevoelen is vaak nog ‘een dingetje’. Misschien is het prettiger voor je dat je eerst eens met een spiegeltje meekijkt?
Gebruik voor de massage opnieuw een natuurlijke olie of een geurloos glijmiddel (bijv. K-Y Jelly), en zorg er altijd voor dat je om hygiënische redenen niet van je anus naar je vagina beweegt. Je mag die een paar keer per week doen.
- Ga eens met 1 vinger (of je duim) een beetje langs het litteken, van buiten naar binnen. Wat voel je aan de binnenkant? Een strengetje, een beetje een deukje in je bekkenbodem waar je vinger als het ware in een kuiltje gaat? En is het gevoelig?
- Beweeg je vinger eens haaks op het litteken kleine stukjes van links naar rechts van buiten naar binnen. Wanneer je dit vaker doet kun je wat puntiger met je vinger gaan werken (zonder uiteraard je nagel te gebruiken…)
- Maak met je vinger of duim eens een hakende beweging om je bekkenbodem in je vagina. En voel eens het onderste randje ‘per uur’ af van ‘4 uur’ tot en met ‘8 uur’, haak eens in op ‘4 uur’ en duw daar lichtjes wat naar beneden, doe dit op op ‘5 uur’ enz. Houd dit uiteindelijk 30 seconde vast.
- Wanneer je bovenstaande goed kan hebben, beweeg je vinger of duim dan eens in een vloeiende beweging van ‘4 uur’ naar ‘8 uur’ heen en weer, met toenemend druk.
✅ En nu je toch je vingers op je bekkenbodem hebt, voel dan meteen eens mee naar de beweging van je bekkenbodem als je aanspant!
Resultaat van de massage
Je gaat merken, dat de trekkerigheid en de pijnlijke plekjes steeds beter worden! En omdat dít steeds beter gaat, ga je ook merken dat je een verbeterde aan- en ontspanning van je bekkenbodem krijgt. Yess en dán kun je je bekkenbodem optimaal gaan trainen.
🎬 Wil je zelf echt effectief aan de slag met littekenmassage? In zowel Het volledige herstelprogramma als Het Bekkenbodem Herstelprogramma vind je de complete uitgebreide video die je mee kunt doen om je litteken echt goed te leren masseren. 💜
❗️ Merk je dat je echt pijn blijft houden met zitten, met een strakke broek, tijdens het zitten op het zadel of dat vrijen niet pijnloos gaat? Neem dan contact op met een bekkenfysiotherapeut.