Herstel na een totaalruptuur: fasen, litteken en controle over je bekkenbodem
Herstellen van een totaalruptuur is iets anders dan ‘gewoon’ bevallen en daarna langzaam weer opbouwen.
Het vraagt méér tijd, méér kennis en vooral: een andere manier van omgaan met je lijf. Want als je kringspier is doorgescheurd en je op de OK bent gehecht, dan merk je het vaak direct — dit herstel is zwaarder.
Veel vrouwen voelen zich onzeker:
- “Wat is normaal?”
- “Waarom zegt niemand hoe lang dit duurt?”
- “Durf ik ooit weer te rennen? Vrijen? Vertrouwen op mijn lijf?”
In deze blog neem ik je stap voor stap mee in de fasen van herstel na een totaalruptuur:
van de eerste dagen met hechtingen tot het moment waarop je weer durft te bewegen, trainen of vrijen.
Je leest wat er gebeurt in je lijf, hoe je littekenweefsel zich ontwikkelt, hoe je de controle over je bekkenbodem weer kunt trainen, én wat je beter (nog) niet doet.
Zodat je snapt waar je staat — en wat jij nú nodig hebt.
Ongelooflijk, dat herstelvermogen van ons lichaam — laten we dat dan op de juiste manier ondersteunen 😊
Fase 1 – Eerste dagen: rust & bescherming
Je lijf is nét bevallen. Maar jouw herstel begint met extra veel zorg.
Niet alleen omdat je perineum gehecht is — maar ook omdat (een deel van) je anale kringspier is doorgescheurd. Je bent waarschijnlijk op de OK gehecht door een gynaecoloog. En nu is je lichaam druk bezig met: stollen, opruimen, schade beperken.
Dat voel je:
- Zitten of lopen doet pijn
- Je voelt een beurs, branderig of zwaar gevoel
- Soms: verlies van controle over windjes (of erger: ontlasting), dit is nu nog normaal en zegt niks over je verdere herstel.
- De eerste keer plassen of poepen? Superspannend.
👉 Wat helpt in deze fase:
- Platliggen (echt plat, niet half onderuit in bed)
- Coldpacks of bevroren kraamverbanden
- Niet te lang zitten of staan (5 min. kan al de max zijn)
- Gebruik laxeermiddelen zoals macrogol (Movicolon/Forlax)
- Pers niet op het toilet en gebruik een onder je voeten. 📚 Goed plassen en poepen (net na de bevalling) 🚽💩)
- Ondersteun je perineum met je hand tijdens de ontlasting — onwennig, maar zó helpend
💡 Tip: laat je wond regelmatig aan de lucht drogen. Verbanden houden het gebied vaak te vochtig.
🔸 Je mag in deze fase al starten met lichte ademhalingsoefeningen uit je
Niet om te “trainen”, maar om contact te maken met je bekkenbodem en de doorbloeding te stimuleren. 📚 Ademhalingsoefeningen voor na de bevalling.
Fase 2 – Week 1–3: collageenaanmaak
Na ± vijf dagen begint je lichaam nieuw littekenweefsel aan te maken. De hechting krijgt dus nu langzaam structuur, maar blijft nog kwetsbaar.
🧬 Rond week 3 is het litteken gemiddeld op 20% van de oorspronkelijke sterkte.
Wat kun je merken:
- Nog weinig controle over windjes of plotselinge aandrang
- Gevoeligheid of een zwaar gevoel bij lopen of bewegen
- Pijn tijdens ontlasting
👉 Wat helpt nu:
- Eiwitrijke voeding & vitamine C voor collageenopbouw
- Laat je wond regelmatig ‘aan de lucht drogen’ (even zonder ondergoed liggen)
- Kort, rustig bewegen (5–10 minuten), niks forceren
- Ademhalingsoefeningen zonder pijn
Ga verder met de ademhalingsoefeningen.
🧡 Sommige vrouwen voelen nu nog geen controle over hun bekkenbodem. Dat is nog normaal.
Fase 3 – Week 4 tot maand 4: remodellering & opbouw
De totale hoeveelheid collageen in je litteken neemt nu niet meer toe.
Maar de kwaliteit ervan verandert wél: de vezels worden sterker, flexibeler en gaan zich herschikken in de richting waarop jij je litteken beweegt. Dat proces heet remodellering.
Door deze fase neemt de treksterkte van je litteken flink toe — mits je het geleidelijk blijft gebruiken en belasten.
🧬 Rond week 6 is het weefsel op zo’n 40–50% van de oorspronkelijke sterkte.
Pas tussen maand 6 en 12 loopt dit op naar ± 65–85%.
Herkenbare struggles:
- Aandrang niet kunnen uitstellen (je durft pas de deur uit ná je ochtendontlasting…)
- Het littekengebied dat nog strak of vreemd kan aanvoelen
- Gevoeligheid of angst bij eerste pogingen tot vrijen (als je er al aan toe bent)
👉 Wat helpt nu:
- Starten met littekenmassage. Dit is hét moment waarop je veel winst boekt: je litteken is aanpasbaar. Massage maakt het weefsel soepeler, sterker en beter belastbaar. 📚 Littekenmassage na een knip of scheur
- Kleermakerszit, rustig rekken en bewegen. Daarmee voorkom je verklevingen en help je je litteken in een gezonde vorm herstellen.
- Opbouwende bekkenbodemoefeningenals dat pijnvrij gaat.Je bekkenbodemspier is flink verzwakt. Gerichte, veilige oefeningen helpen je om weer gevoel en controle op te bouwen. 📚 Bekkenbodemoefeningen voor na de bevalling - een stappenplan.
- Beweeg regelmatig (binnen je pijngrens) en start met speciale postpartum hersteltraining. Denk aan core, bekkenstabiliteit, billen, ademhaling enz — jouw hele lijf helpt je bekkenbodem. 👉🏻 Bekijk de programma's voor veilige begeleiding.
🔸 Plan nu sowieso een controle bij een geregistreerd bekkenfysiotherapeut
Fase 4 – Maand 4 tot 12+: integratie & verder opbouwen
Je herstel is in volle gang, maar je bent er nog niet.
In deze lange fase krijgt je litteken steeds meer structuur, kracht en veerkracht.
De collagene vezels worden sterker georganiseerd in de richting van de belasting die jij erop zet — dat noemen we de organisatiefase.
➡️ Je lijf leert nu letterlijk omgaan met meer druk, beweging, rek en kracht.
Wat jij kunt merken:
- Minder scherpe pijn, maar nog wel een trekkerig gevoel of licht ongemak
- Spanning rond het litteken tijdens menstruatie of vermoeidheid
- Soms blijft het lastig om windjes of ontlasting op te houden — vooral als je moe bent, druk voelt, of verkeerd traint
- Seks kan nog gevoelig zijn of ongemakkelijk aanvoelen, zelfs als je litteken goed geheeld lijkt
- Maar ook: het kan allemaal al behoorlijk goed voelen! 😊
Herstel verloopt zelden in rechte lijnen. Er zijn goede dagen, en dagen waarop het allemaal weer even fragiel voelt.
👉 Wat helpt nu:
- Ga ook door met je bekkenbodemoefeningen, of bouw deze rustig verder op als je eerder nog niet kon starten. Juist in deze fase kun je veel winst boeken in controle en kracht.
- Ga door met littekenmassage.
- Je mag je postpartum hersteltraining in deze fase verder opbouwen. Bewegen is super ondersteunend voor je herstel — juist nu. Je litteken past zich aan aan de belasting die jij erop zet. En: beweging is goed voor je darmen én helpt je om je weer sterk te voelen in je lijf.
- High intensity (hardlopen, sporten met sprongvormen) en zwaardere krachttraining kun je vanaf 6 maanden weer oppakken — maar alleen als je:
– géén pijnklachten hebt
– géén zwaar gevoel ervaart
– geen incontinentie (plas, windjes of ontlasting) hebt
– én je bekkenbodem goed kunt aanspannen én ontspannen.
📚 Een totaalruptuur – sporten: wanneer en hoe bouw je veilig op?
Herstel verloopt niet in rechte lijnen. Soms voel je je ineens weer kwetsbaar (bijv. rond je menstruatie).
Blijf luisteren naar je lijf — jij weet nu wat je nodig hebt.
Tot slot
Een totaalruptuur klinkt (en ís) heftig.
Maar jouw lichaam heeft een ongelooflijk vermogen om te herstellen.
Misschien in een ander tempo dan je had gehoopt.
Misschien met wat meer hobbels onderweg.
Maar met de juiste kennis, begeleiding en veilige training kun je wél vertrouwen en controle terugwinnen — in je lijf én in je dagelijks leven.
Bij de ene moeder gaat dat sneller dan bij de andere. Dat heeft met veel factoren te maken, zoals de ernst (graad) van de ruptuur, de kwaliteit van de hechting en hoe je lichaam reageert op herstel.
💜 Geef jezelf de tijd. En wees zacht voor jezelf.
Je bént aan het herstellen — ook al voelt het niet elke dag zo.
