Maak van je bekkenbodem weer een 'A-tje!'

Dit onderzoek heeft mijn ogen geopend, en die van mijn patiënten... 

Onderstaande verhalen hoor ik dagelijks in de praktijk:

Vrouw, 45 jaar:

”Mijn 2 bevallingen waren helemaal niet zwaar, ik heb kleine kindjes gekregen, hoefde niet lang te persen en heb niet 1 hechting gehad. Ik had nooit ergens last van en nu heb ik toch ineens urineverlies! Hoe kan dat?”

Vrouw, 55 jaar:

“Ik heb 2 keizersnedes gehad, ik heb toch helemaal geen bekkenbodemschade opgelopen? Hoe kan ik nu dan toch een verzakking hebben?”

Vergeleken met een vaginale bevalling heeft een keizersnede een ‘beschermend effect’ op urine-incontinentie, maar dit effect verdwijnt nadat je 50 bent geweest. En ook wanneer je vaginaal bevallen bent en geen z.g.n. risicofactoren hebt opgelopen tijdens de bevalling kun je incontinent raken. Uh??? Hoe kan dat?

The Lifespan Model

­­Al rondstruinend in de database PubMed waar alle medische literatuur staat, kwam ik een artikel van dr. John Delancey (2008) tegen over The Lifespan Model, of Het Levensduur Model. Hierin werden factoren die van invloed zijn op bekkenbodemproblemen (zoals in continentie en een verzakking) besproken.

De oorzaken van bekkenbodemproblemen zijn onwijs complex; van aangeboren (genetische) oorzaken tot schade opgelopen tijdens de bevalling. En van bindweefselveroudering dat je oploopt in de loop der jaren tot leefstijl. Ook spelen mogelijke andere aandoeningen die je hebt, een rol bij het wel of niet ontwikkelen van bekkenbodemproblemen.

Ik vond onderstaande grafiek zo’n duidelijk beeld geven waarom het kan zijn dat je op je 35e geen bekkenbodemklachten hebt, maar je dit wel 'ineens' kan krijgen na de overgang.
En je ziet het effect van natuurlijke herstel van je bekkenbodem na de bevalling, ondersteund met bekkenbodemspieroefeningen! Oefeningen doen kan dus voorkomen dat je verderop in je leven klachten gaat krijgen. Dus een motivatie om nu te gaan trainen!

Onderstaande figuren geven je een overzicht, over hoe je bekkenbodemspierfunctie zich gemiddeld ‘gedraagt’ in de loop van je leven. Er zijn natuurlijk verschillende onderdelen/functies van je bekkenbodem, zo kun je schade hebben opgelopen aan je anale kringspier, en daar krijg je natuurlijk geen urineverlies van. De grafiek is dus een gemiddelde weergave van je functie.

Grafiek 1: Lifespan Model for Pelvic Floor Disorders 

Op de horizontale as staat de leeftijd, op de verticale as de bekkenbodemspierfunctie. Er staat een ‘Symptom Threshold’ in de grafiek getekend, wanneer de grafiek van de bekkenbodem onder deze lijn komt, ontstaan er klachten: urineverlies, windjes of ontlastingsverlies en/of een verzakking. 

Phase I in de Lifespan Model for Pelvic Floor Disorders: Predisposing Factors

In je late tienerjaren ontwikkelt je bekkenbodem zich (net zoals de rest van je lijf) tot een volledige ontwikkelde bekkenbodem. Deze ontwikkeling is bij iedereen anders en is afhankelijk van genetische aanleg, voeding enz.
Iemand die een excellente bekkenbodem ontwikkeld in deze fase, krijgt wellicht nooit te maken met bekkenbodemproblemen (lijn A, bij haar kruist grafiek A de lijn van de drempel met klachten niet voor haar 80e)). Maar een vrouw die een minder goede bekkenbodemspier ontwikkelt, kan alleen al op basis hiervan, zelfs als ze nooit bevalt, klachten gaan ontwikkelen (bv. lijn C en B). 

“Je bent een ‘A-tje’, ‘B-tje’ of een ‘C-tje’ ;),
zie onderstaande grafiek.”

Phase II in de Lifespan Model for Pelvic Floor Disorders: Inciting Factors

Je ziet een piek naar beneden in de grafiek op 25-jarige leeftijd, dit is een voorbeeld van oorzaak die de bekkenbodemspierfunctie doet verminderen. Dit kan een vaginale bevalling zijn, maar er zijn ook andere voorbeelden van hoe een zwangerschap en/of bevalling van invloed is op je bekkenbodemspierfunctie. Zie grafiek Birth Damage and Repair hieronder.

Stippellijn A van de grafiek: deze bevalling verliep goed, de del in de grafiek is minimaal, en deze vrouw is volledig hersteld van de bevalling, en volgt haar 'natuurlijke verouderingslijn in de grafiek'. Lijn B laat zien dat we gelukkig een heel goed herstellend vermogen hebben; dit betekent dit je direct na je bevalling helemaal geen klachten hoeft te krijgen. Maar deze schade kan, in de loop van je leven (na de overgang in dit geval), terwijl je bekkenbodem haar natuurlijke veroudering ondergaat, wél klachten gaan geven. Ondanks dat je er dan alles aan hebt gedaan met training, kun je dus toch klachten ontwikkelen helaas.  Lijn C is het meest dramatisch; deze belandt onder de drempel; er zijn direct na de bevalling klachten en deze verdwijnen niet meer. Deze vrouw heeft tijdens de bevalling  schade  opgelopen die niet meer hersteld kan worden (permanente zenuwschade, een afgescheurde bekkenbodemspier, gescheurd bindweefsel), dit leidt tot blijvende verandering (verzwakking) van de bekkenbodem.

Hoe sterk de grafiek 'dipt' na een bevalling is bijvoorbeeld afhankelijk van hoe de persfase van je bevalling is verlopen: duurde de persfase langer dan een uur? Heb je een kind gekregen zwaarder dan 8 pond? Is er een tangverlossing geweest? Dan 'daalt' je grafiek sneller onder de drempel.  

Delancy:
"Er zijn trouwens ook vrouwen die wél meerdere en grote baby’s krijgen, die helemaal klachtenvrij blijven de rest van hun leven.
Dit zegt, dat we eigenlijk maar heel weinig weten hoe het herstelproces na een bevalling verloopt".

🎯 Wil jij doelgericht aan de slag met jouw bekkenbodem? Kijk dan eens bij Het Bekkenbodem Herstelprogramma. Dit is een nieuw programma van Bevallen&Door. Het is een zeer compleet online herstelprogramma voor vrouwen met urineverlies, een verzakking en moeite met het ophouden van windjes.  Ook voor als je al wat langer geleden bevallen bent!

Deze grafiek van Birth Damage and Repair laat de gevolgen van een 2e bevalling zien. De 2e grafiek komt eerder in haar leven onder de drempel (= dus klachten) uit. Je ziet dat het goed herstellen van een eerste bevalling belangrijk is; je verlegt het moment dat je klachten krijgt naar verderop in je leven.

Phase III in de Lifespan Model for Pelvic Floor Disorders: Intervening Factors

In deze fase zie je dat leeftijd gerelateerde verslechtering optreedt totdat de drempel is bereikt in de grafiek Accelerated Deterioration. Iedereen veroudert op haar eigen tempo (te zien in de grafiek al stippellijn A of vaste lijn B).

De bekkenbodemspierfuctie gaat veel sneller achteruit bij vrouwen die elke dag kei hard persen vanwege verstopping, of bij vrouwen met suikerziekte of een longziekte (veel hoesten). De reserve van de bekkenbodem die eerder in het leven aanwezig was, is verbruikt: er zijn klachten!

Conclusie

Er zijn dus 3 oorzaken die meespelen of je klachten hebt of gaat ontwikkelen:

1. Hoe is jouw bekkenbodem ontwikkeld? 
   1. Ben je een ‘A-tje’, ‘B-tje’ of een ‘C-tje’?
2. Hoeveel schade (hoe erg is jouw grafiek gedaald) heb jij opgelopen tijdens je zwangerschap en/of met je bevalling? En hoe goed is je bekkenbodem hiervan weer hersteld? 
   1. Hoe diep was je dal in de grafiek tijdens de zwangerschap en/of met je bevalling?
   2. Is jouw grafiek weer opgekropen tot jouw originele grafiek van voor je zwangerschap?
3. Hoe erg gaat veroudering grip krijgen op jouw bekkenbodem? 
   1. Hoe snel daalt jouw grafiek de komende jaren?

Hoe jouw grafiek ervoor staat, merk je pas wanneer je klachten krijgt; je bent dan met jouw grafiek onder jouw symptoomdrempel beland. 

Jij bepaalt zelf jouw symptoomdrempel; hoe actiever jij bent, hoe hoger jouw drempel van klachten ligt in de grafiek. Zie de grafiek. Voorbeeld: hardlopen geeft bv sneller urineverlies dan wandelen en werken in de thuiszorg geeft sneller een verzakking dan een kantoorbaan.  Nog een voorbeeld: een eeneiige tweeling (ervan uitgaande dat de bekkenbodem helemaal gelijk ontwikkeld is, en beide hebben geen kinderen gekregen); tweelingzus 1 heeft urineverlies tijdens haar werk als aerobic instructrice. Zij vraagt door haar werk dus meer van haar bekkenbodem. Tweeling zus 2 heeft een veel inactievere levensstijl en heeft geen urineverlies. De symptoomdrempel voor tweelingzus 1 ligt dus hoger, zij heeft urineverlies, maar haar bekkenbodemspierfunctie hoeft helemaal niet slechter te zijn.

“Jij kunt 6 maanden na jouw bevalling, boven jouw symptoomdrempel zitten, jij hebt dan geen klachten. Maar dit betekent dus niet dat jij 6 maanden na jouw bevalling al volledig hersteld bent, en weer op jouw originele grafiek zit…!!”

Als jij een actieve levensstijl wilt zonder bekkenbodemproblemen, nu maar ook in de toekomst (en dit is heeeeel gezond voor je lijf én geest!) zul je je bekkenbodem dus moeten optrainen naar het maximaal haalbare.

Je hebt geen invloed op hoe jouw bekkenbodem vroeger ontwikkeld is, niet meer op je bevalling, en deels niet op hoe jouw veroudering grip gaat krijgen op jouw bekkenbodem. Wél op jouw levensstijl (geen overgewicht gaan krijgen, niet steeds persen op het toilet) en op hoe goed jij jouw bekkenbodem traint na je bevalling of keizersnede. 

"Duidelijk? Oefenen dus! ;)"

⬇️

✨ 🆕 ✨ Wil jij serieus met je bekkenbodem aan de slag gaan? ✨ 🆕 ✨ 
Voor training en het oplossen of verminderen van je klachten is het nooit te laat! Bekijk het nieuwe online programma: Het Bekkenbodem Herstelprogramma eens!